Irkçılığa Hayır ( No To Racism) !

 Ülkemizde 2018 yılında oynanacak Dünya Kupası maçlarına hazırlığını TV kanallarından izlerken, ister istemez diğer ülke takımlarının oynadığı maçları da özet yayınlardan izlemek şansımız oluyor.  Tüm takımların formalarının bir görülür yerinde “No To Racism” ibaresi olduğunu görmekteyiz.   Ülkemiz futbol sorumluları ise bu ibareyi çok yerinde bir kararla sadeleştirmiş ve “Saygı” diyerek formalara eklemişlerdir.

TV ekranlarından UEFA tarafından ısrarla yinelenen bir replik izlemekteyiz.  Ünlü futbolcuların ağzından ve onların kendi ana dillerinden “Irkçılığa Hayır” anlamını taşıyan sözcükler dökülüyor.   Bu ibarenin İngilizce karşılığını yazı başlığımızda görüyorsunuz. 

Irkçılık; kendi ırkını öteki ırklardan üstün saymak ve siyaseten de bu tutumu dayatmak halidir. 

İnsanoğlunun evrimsel gelişmesinin atalarının muhtemelen milyon yıl önceye dayanması yanında, dünya insanlarını ırkçılık hastalığı ile malul olmalarının geçmişi sadece 100 bin önceye kadar varmaktadır.  

Irkçılık; kendi ırkını fiziksel özelliklerinin üstünlüğü yanında daha ahlaklı, daha eğitimli, daha varsıl ve üstün görmek hastalığıdır.  Irkçılık ile sömürgecilik sanırım koşut olarak başlamıştır ve bu nedenle kendi ırkını üstün sayan silahlı güçlü ırklar diğerlerinin topraklarını ve de doğal kaynaklarını mülkiyetlerine geçirmişlerdir.  Kendi kültürlerini öne çıkaran ırkçı düşünceli insanlar, dünyadaki düzensizlikten ve adaletsizlikten karşı ırkları sorumlu tutarak onları küçümserler ve hakir görürler.  Bunun ABD de hangi yollardan zorlanarak geçmesini ve bugüne gelirken nice cana mal olmasını hepimiz yakın tarihten izlemişizdir. 

Irkçılık rüzgârı Avrupa kıtasında da pupa yelken giderken, konuya en ciddi şekilde uyanan ve tepki koymayı öne çıkaran kurum, Avrupa Futbol Federasyonu (UEFA) olmuştur.  Bunda, Afrika kökenli siyahi oyuncuların seyirciler ve hatta bazen kendi arkadaşları tarafından taciz edilmesi etken olmuştur.  Konu ile ilgilenen FARE adlı ırkçılık karşıtı kurumla işbirliği yapan UEFA, 2013 yılında formalara bir ibare koymak kararı almış ve 2014 yılından itibaren “No To Racism” olarak kabul edilen ırkçılığa hayır sloganı tüm formalara yazdırılmıştır. 

Irkçılık hastalığı sadece spor sahaları ile sınırlı değildir.   Günlük yaşama yansıyan kareleri de vardır ve belki de halen yaşananlar, ağırlıklı olarak diğer insanlar tarafından onaylanmasalar bile görülebilmektedir. 

Şimdi size sunacağım bir örnek, 14 Ekim 1998 yılında kıtalararası bir uçuş sırasında geçmiş, ibretlik bir olgudur. 

Uçağın orta sıralarında oturan orta yaşlı bir kadın, yan koltukta yolculuk eden siyahi erkek yolcudan kendi ırkçı ölçütlerini kontrol edemeyerek rahatsız olmuştur.  Bu sıkıntısını çözümlemek için uçağın görevlisinden yardım ister.   Kendisini başka bir koltuğa almasını talep eder.  Uçaktaki diğer yolcular, kadının bu talebini şaşkınlıkla izlerler ve terbiye dışı davranışını en azından yüz hatları ile onaylamazlar. 

Kadının isteğini dinleyen erkek kabin yardımcısı (steward), başka boş koltuk olmadığını, ancak birinci mevkide boş yer varsa yardımcı olacağını söyleyerek ayrılır.   Yolcular ise bu nahoş olayı yaratan kadının üstelik birinci mevki bir koltuğa alınacağından şaşırmışlardır. 

Birkaç dakika sonra gelen kabin görevlisi kadına hitaben konuşur; “ Birinci mevki alanda bir boş koltuk olduğunu, ancak yer değişikliği için kaptan pilottan izin alması gerektiği için pilot kabinine gittiğini” söyler.   Ve devam eder; “Kaptan pilot, hiç kimse sorun yaratan birisinin yanında yolculuk yapmaya zorlanamaz, bu nedenle yer değişikliğine izin veriyorum” demiştir. 

Olayı yakından izleyen tüm yolcular, terbiye dışı davranmış olan ırkçı kadının üstelik birinci mevki koltuğa transferinden mutlu olmamış görünümdedirler.  

Steward, birinci mevki koltuğa geçmek hazırlığı yapan kadın ayağa kalkınca, yanında oturan siyahi yolcuya hitap eder;  “Beyefendi, sizi birinci sınıf koltuğunuza almam için lütfen beni takip ediniz.  Kaptanımız ise böyle nahoş bir olaya muhatap olduğunuz için firmamız adına sizden özür diliyor!” der ve önde kendisi, arkada siyahi yolcu koridora çıkarlar. 

Tüm yolcular, uçak personelinin ırkçılık karşıtı bu olumlu jestinden mutlu olmuşlar ve alkışa başlamışlardır.      

Seyahat firması ise bu doğru hareketten dolayı pilotları ve hostesleri ödüllendirmiş ve olguyu örnek olarak tüm personellerine yayınlamışlardır.

Kıssadan hisse; “ Önce seni yok sayarlar / Sonra sana bakıp gülerler / Sonra da seninle savaşırlar / Sonunda sen kazanırsın!”    (Gandhi)