Zevki Erteleme Becerisi Testi – Marshmallow Testi Nedir?

İlk defa 1970 yılında Colombia Üniversitesi’nde Walter Mischel tarafından uygulanan “Marshmallow Testi” yani “Zevki Erteleme Becerisi Testi” 45 yıldır 4 ve 6 yaş aralığında anaokulu çağındaki çocukların kendini kontrol edebilme ve duygularını yönetme becerilerini ölçmek için uygulanıyor.

Testin uygulanma aşamaları

Deneyi yapacak kişi çocuğu bir odaya götürerek oldukça baştan çıkarıcı olan bir yiyeceği  önüne koyuyor. Çocuk için karşı konulmaz olan bu yiyeceğin yanında bir zil bulunuyor. Deneyi yapan kişi  ‘Sana bir çikolata bırakıyorum, benim dışarıda biraz işim var eğer ben işimi yapana kadar bekleyebilirsen sana bir çikolata daha vereceğim. Ama beni beklemeden bunu yersen sadece bu çikolatayı yiyebileceksin ve zili çalarak bana yediğini haber vereceksin. Eğer işimin bitmesini ve geri dönmemi beklersen sana bir çikolata daha vereceğim”.

 Deneyi yapan kişi odadan çıkarak dışarıda çocuğun davranışlarını gözlemliyor. Çocuk çikolatayı yerse zili çalarak haber veriyor ve deneyi uygulayan kişi odaya döndüğünde sadece bir çikolata veriyor.

Çocuk odada karşı konulmaz görünen bu yiyecekle baş başa kaldığında tabii ki ilginç anlar yaşanıyor. Deneyi yapan kişinin odaya dönmesini bekleyebilen sabırlı çocuklar ile dönmesini bekleyemeyip çikolatayı yiyen çocuklar arasında farka bakılıyor.

Zevki Erteleme Testi ile iki önemli şey gözlemleniyor. Bunlardan ilki kendini kontrol edebilme becerisi, diğer ikincisi beklemenin çocuk için ne kadar uygulanabilir bir şey olduğunun gözlemlenmesidir. Aslında çocuğun güdülerini kontrol etmesi  ve beklerse çok daha iyi bir ödül kazanmanın mantıklı olduğunu düşünerek karar verme becerisini göstermesi bekleniyor. Diğer bir deyişe hem duygularını hem de mantığını kullanması bekleniyor.

Araştırma çocuk daha küçükken uygulayarak sonrasında zevki erteleyenler ve ertelemeyenler arasındaki akademik başarı durumu inceleniyor. Sonuç çarpıcı. Testi geçerek alacağı zevki erteleyebilen çocuklar erteleyemeyenlere göre akademik açıdan daha başarılı ve sınavlarda daha yüksek skor alıyorlar. Madde-alkol bağımlılık riskleri daha az, ebeveynlerinin gözlemlerine göre sosyal becerileri çok daha iyi.

Çocuklar zevki erteleme becerilerine göre nasıl farklılaşıyor? Bu farklılık doğuştan gelen mi yoksa  sonradan öğrenilen bir şey mi?

 Kuşkusuz her ikisi de etkili. Doğuştan gelen kişilik özellikleriyle de bağlantılı, çocuğun yaşadığı çevre, ebeveynlerin tutumları, ailenin çocuğun ihtiyaç ve isteklerini hemen karşılıyor olması ve sabretmemeyi öğretmeleri ile de bağlantılı.

***

AK-ŞAKA olarak bu pedagojik testi belki de sadece anaokulu öğretmenlerine bir görev olarak bırakmadan, kendi çatımız altında kendi çocuklarımıza bizzat uygulayacağımız ve eğitimini ailece vereceğimiz bir eylem haline getirebiliriz diye düşünerek siz okurlarımla paylaşmak istedim.

Bu yazıyı, kısa süre önce ebediyete yolcu ettiğimiz büyük usta merhum Ülkü Tamer’in akıllarımıza kazınmış bir küçük şiiri ile taçlandıralım istiyorum;

“Seheryeli çık dağlara

  Güneş topla benim için

  Haber ilet dört diyara

  Güneş topla benim için

  Seheryeli yar gözünden

  Havadaki kuş izinden

  Geceleyin gökyüzünden

  Güneş topla benim için!”

                                                                   Erdal Akalın (09.04.2018)