Birleşmiş Milletler (BM) Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri arasında yer alan “temiz su ve sanitasyon” başlığı; herkes için erişilebilir suyun, atık su hizmetlerinin ve sürdürülebilir su yönetiminin güvence altına alınmasının gereğine dikkat çekmektedir.BM, su ve su kaynaklarının önemini vurgulamak amacıyla, 1993 yılından bu yana sürdürülen Dünya Su Günü etkinlik ve çalışmalarında 2022 yılı için “Yeraltı Suyu – Görünmeyeni Görünür Kılmak” temasını kullanacaktır.
Dünya Su Günü etkinlikleri; giderek büyüyen temiz su gereksinimine dikkat çekmek, içilebilir su kaynaklarının korunması ve tatlı su kaynaklarının sürdürülebilir yönetimi konusunda bilgilendirme ve politikalar geliştirme amacıyla değerlendirilmelidir.
Tarım ve hayvancılık güvenilir suya bağımlı sektörlerdir. İçme suyu ve sanitasyon amacıyla kullandığımız su ile gıda üretiminde ve endüstriyel proseslerde kullanılan suyun büyük bir bölümü yeraltı suyundan karşılanmaktadır. Sürdürülebilir kalkınmanın her alanında temiz ve kesintisiz suya ihtiyaç vardır.
Su, toprak ve gıda güvenliği ile su ve gıda güvencesi birbirini etkileyen olgulardır. Uygulanan yanlış politikalar veya denetim yetersizliği güvenli su ve gıdaya erişimi olumsuz yönde etkilemektedir. Tarımda kontrolsüz pestisit ve hatalı gübre kullanımı, bilinçsiz endüstriyel tarım, çevre koruma gerekliliklerine uymayan işletmeler nedeniyle su kaynaklarınazarar verilmektedir.Tarımda pestisit kullanımı ve sulama teknikleri mutlaka izlenmeli, yönlendirilmeli ve gereği gibi denetlenmelidir.
Atıkların doğaya salınmaması veya sularda kirliliğin önlenmesi konusunda yapılan yasal düzenlemeler uygulamada da karşılık bulmalıdır. Tarım ve gıda sektörüne kamucu bakışla yaklaşmak; atık ve gübreleri değerlendirerek su kaynaklarını koruyacak yatırımları kamu eliyle ve bir an evvel yapmak önemli ve vazgeçilmez tedbirlerdir.
Su yönetimi multidisipliner bir konudur. Su kaynaklarının korunması, suyun sürdürülebilir yönetimi kamunun temel görevidir. Çevre, iklim, tarım, gıda, toprak su politikalarında bir an evvel katılımcı bir yaklaşım benimsenmeli ve başta kamu kurumu niteliğinde meslek odaları olmak üzere bilim insanları ve ilgili kesimler sürece dahil edilmelidir. Gerekli bilgi paylaşımını sağlayacak yaklaşım geliştirilmelidir.Su yönetiminde su israfının önlenmesi yönünde tedbirlerin alınması ve tüketici bilincinin artırılması için daha etkin farkındalık yaratma çalışmaları yapılmalıdır.
İçme ve kullanma suyu kaynaklarının korunmasından başlayarak; suyun dağıtım, toplama ve tüketim noktasında önlemler alınmalı, suların dezenfeksiyonu belirli sıklıkla yapılmalıdır. Tüketime sunulan suların sürekli ve etkili şekilde dezenfekte edilmesi sağlanmalıdır.
Kamu yöneticileri halkın güvenli suya yeterli miktarda ve ücretsiz olarak ulaşmasını sağlamakla yükümlüdür.Tatlı su kaynaklarının ticarileşmesine son verecek politikalar kısa sürede hayata geçirilmelidir.
Yeraltı suyunun keşfedilmesi, korunması ve sürdürülebilir şekilde kullanılması; artan nüfusun ihtiyaçlarını karşılamak, sağlıklı yaşamı korumak, kuraklık ve iklim değişikliğine uyum sağlamak için acil olarak odaklanılması gereken bir politika alanıdır. Su ve sanitasyon ile ilgili yatırımların yetersizliği afet dönemlerinde risk yönetimi ve finansman sorunlarına yol açmaktadır.
Yeraltı suyunun tarım ve sanayide elzem oluşu, ekosistem ve iklim değişikliğine uyum sağlamadaki değeri ve sanitasyon için ön koşul olması su kaynaklarımızla ilgili politikaların ciddiyetle oluşturulmasını ve uygulamaların bir an önce hayata geçirilmesini gerektirmektedir.
TMMOB Gıda Mühendisleri Odası
Mersin Şubesi Yönetim Kurulu Adına
Yusuf DEĞİRMENCİ
Yönetim Kurulu Başkanı
